01/10/2025
Bản năng con người luôn khao khát sự ổn định, sự chắc chắn và cảm giác được kiểm soát. Thế nhưng, cuộc sống lại thường xuyên xáo trộn sự ổn định ấy bằng những biến cố bất ngờ: mất mát, bệnh tật, thất bại, chia ly hay những thay đổi không thể lường trước. Trong những khoảnh khắc đó, tâm trí chúng ta sẽ tự đi vào một hành trình gọi là "Vòng tuần hoàn Chấp nhận."
Đây là một tấm bản đồ đầy sự thấu hiểu, giúp chúng ta nhìn rõ cách tâm trí và cảm xúc phản ứng trước những tin tức hay sự thật đau lòng. Hiểu được chu trình này có thể giúp bạn giảm bớt cảm giác xấu hổ và nhìn nhận những trải nghiệm của mình như một điều hoàn toàn bình thường.
Các giai đoạn của Vòng tuần hoàn Chấp nhận:
1. Trạng thái bình thường
Trước khi mọi thứ bị xáo trộn, cuộc sống của chúng ta diễn ra một cách cân bằng và trôi chảy. Chúng ta được dẫn dắt bởi lý trí, sự sáng suốt và những thói quen thường nhật. Ta có thể không nhận ra sự mong manh của trạng thái này cho đến khi nó bị lung lay.
Nguồn ảnh: The Atlantic
2. Tiếp nhận tin xấu
Đột nhiên, một sự việc xảy ra hoặc một tin tức bất ngờ ập đến, làm lung lay cảm giác an toàn. Trong khoảnh khắc đầu tiên, sự bàng hoàng và choáng váng thường thay thế cho lý trí. Cơ thể chúng ta phản ứng bằng căng thẳng, sự không tin nổi và đôi khi là cảm giác tê liệt.
Nguồn ảnh: MedicalNewsToday
3. Phủ nhận
Phủ nhận là một cơ chế tự vệ tâm lý tự nhiên. Nó thì thầm: "Chuyện này không thể là thật. Điều này không thể xảy ra với mình." Phủ nhận giúp bạn tránh bị quá tải cảm xúc, cho phép bạn tiếp nhận hiện thực một cách từ từ và có kiểm soát. Phản ứng này không hề "sai", mà thực chất là cách tâm trí bạn tự bảo vệ và làm chậm nỗi đau lại.
Nguồn ảnh: Harvard Health Publishing
4. Giận dữ
Khi sự phủ nhận tan biến, nỗi đau sâu sắc bên trong thường chuyển hóa thành sự giận dữ: "Tại sao lại là tôi? Ai phải chịu trách nhiệm?" Cơn giận có thể hướng ra bên ngoài (với người khác, xã hội hay thậm chí là số phận) hoặc hướng ngược vào bên trong (tự chỉ trích, cảm thấy xấu hổ). Dù đau đớn, cơn giận lại ẩn chứa nguồn năng lượng mạnh mẽ, và nếu được chuyển hóa đúng cách, nó có thể trở thành động lực cho hành động và sự trưởng thành.
Nguồn ảnh: Delhi Mind Clinic
5. Trầm cảm
Khi gánh nặng của thực tại thực sự đè xuống, cảm giác tuyệt vọng và đau thương thường dâng lên. Bạn có thể cảm thấy mắc kẹt, bất lực, hoặc kiệt sức. Đây là giai đoạn của sự tiếc thương: không chỉ tiếc cho sự kiện đã xảy ra, mà còn là nỗi tiếc nuối cho những giấc mơ dang dở, những kỳ vọng đã tan vỡ. Trong bối cảnh này, cảm giác này không phải là một căn bệnh, mà là một phản ứng hết sức tự nhiên của con người trước nỗi đau mất mát.
Nguồn ảnh: Harvard Health Publishing
6. Mặc cả
Trong nỗ lực cuối cùng để giành lại quyền kiểm soát, chúng ta bắt đầu mặc cả: "Nếu mình làm điều này, có lẽ mọi chuyện sẽ thay đổi." Hoặc: "Giá như mình đã hành động khác đi, có lẽ chuyện này đã không xảy ra." Mặc cả phản ánh mong muốn mãnh liệt được thay đổi thực tại, một nỗ lực tuyệt vọng để lấy lại cảm giác làm chủ cuộc đời.
Nguồn ảnh: A Place of HOPE
7. Chấp nhận
Với thời gian, không gian và sự hỗ trợ từ những người xung quanh, chúng ta dần mềm lòng để chấp nhận. Chấp nhận không có nghĩa là bạn yêu thích hay đồng ý với những gì đã xảy ra. Đơn giản là bạn thừa nhận sự thật: "Điều này đã xảy ra. Và mình sẽ sống tiếp cùng với nó." Chấp nhận giúp khôi phục lại góc nhìn, mở ra những ý nghĩa mới và thậm chí là những cơ hội tiềm ẩn mà bạn không thể thấy trước đây.
Nguồn ảnh: Presbytarian Senior Livin
Theo Jyoti Gupta